Osteoporose (osteon = been; poros = opening) is de naam van een chronische skeletaandoening, waarbij de botmassa geleidelijk afneemt, waardoor het risico op fracturen toeneemt. Osteoporose wordt ook wel botontkalking genoemd: het bot wordt minder sterk. Osteoporose is een aandoening die vaak voorkomt en ernstige gevolgen kan hebben. Omdat osteoporose als zodanig geen klachten geeft, wordt het vaak pas opgemerkt als er een fractuur ontstaat.

Op het eerste gezicht is osteoporose een typische ouderdomsziekte. Maar schijn bedriegt! Want de kwaliteit van ons skelet tijdens het grootste deel van ons leven wordt grotendeels bepaald tijdens de groei in de puberteit.

Osteoporose is daarom om meerdere redenen je aandacht waard:

• Het is een chronische aandoening die in meer dan 50% van de gevallen kan worden gestopt met behulp van geneesmiddelen.
• De therapietrouw bij het gebruik van geneesmiddelen tegen osteoporose, laat te wensen over.
• Het is een aandoening die vaak onopgemerkt blijft totdat de eerste fractuur zich openbaart. Het is echter een aandoening met meerdere oorzaken -waaronder geneesmiddelgebruik- waardoor ook de apotheek een rol kan spelen in de preventie.

Mede als gevolg van de vergrijzing en de veranderde leefstijl neemt het aantal patiënten sterk toe. Daarnaast hebben ouderen vaak andere ziekten (co-morbiditeit) en gebruiken ze daardoor nogal eens medicijnen die osteoporose en/of het valrisico en daarmee het fractuurrisico verhogen.

Uit het bovenstaande wordt duidelijk dat osteoporose een aandoening is waarbij goede voorlichting over de medicatie en adviezen ter preventie van deze chronische aandoening van groot belang zijn. Als apothekersassistent kun je hier zeker je steentje aan bijdragen. In deze cursus maak je kennis met alle relevante aspecten van osteoporose. We behandelen onder andere het proces van de botopbouw en botafbraak, en het ontstaan van osteoporose. Je leest over de risicofactoren voor osteoporose en hoe je patiënten met osteoporose of een verhoogd risico daarop kunt herkennen.

Daarna komen kort de diagnostiek en uitgebreid de behandeling aan bod, waarbij ook ingegaan wordt op de preventie.

Na afloop van deze cursus ken je de achtergronden van het ontstaan van osteoporose en ben je bekend met de verschillende risicofactoren die de kans op osteoporose verhogen. Tevens ben je bekend met de medicatie bij osteoporose. Hierdoor kun je gerichte adviezen en voorlichting geven aan patiënten die te maken hebben met osteoporose, zowel op het gebied van preventieve maatregelen als op het gebied van medicatie.

NB Wijzigingen ten opzichte van de vorige cursus zijn een update naar recente informatie, en is bepaalde informatie beknopter weergegeven. Ook is een aantal vragen en casuïstiek herzien.