Patiënten met kanker lopen een groot risico op ondervoeding tijdens het ziekteproces. Gewichtsverlies en een lage BMI zijn geassocieerd met een kortere levensverwachting en een slechtere kwaliteit van leven. Maar ook de respons op radio- en chemotherapie vermindert. Op tijd de ondervoeding aanpakken is belangrijk; op tijd stoppen met de behandeling van ondervoeding in de laatste fase ook.

De multidisciplinaire richtlijn Ondervoeding bij patiënten met Kanker is vernieuwd door het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) onder voorzitterschap van Sandra Beijer, diëtist/epidemioloog, Integraal Kankercentrum Zuid.

Zorg voor de voeding en voedingstoestand van de patiënt met kanker behoort tot het professioneel handelen van een groot aantal zorgverleners. Deze richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de preventie, diagnostiek, behandeling en begeleiding van patiënten met (het risico op) ondervoeding, zoals diëtisten, chirurgen, radiotherapeuten, oncologen, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, oncologieverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten en paramedici zoals fysiotherapeuten, logopedisten en mondhygiënisten. Tevens kan de richtlijn houvast bieden aan patiënten en hun naasten. De NFK en het CBO maken aan de hand van deze richtlijn in samenwerking met de richtlijnwerkgroep patiënteninformatiemateriaal.

Inhoud

• Weten hoe de richtlijn ondervoeding definiëert.
• Kennis hebben van prevalentie van ondervoeding bij kankerpatiënten en gevolgen van ondervoeding kennen.
• Weten wie verantwoordelijk is voor signalering en verwijzing.
• Weten wat de meerwaarde is van screening.
• Kennis hebben van de hulpmiddelen bij indicatiestelling.
• Weten hoe de aard en ernst van ondervoeding bij kanker wordt vastgesteld.
• Weten welke patiënten naar welke zorg moeten worden verwezen.
• Kennis hebben van de diverse gebieden waarop problemen kunnen spelen en waarop de behandeling zich richt.
• Globale kennis hebben van de mogelijke voedingsinterventies.
• Op de hoogte zijn van nieuwe inzichten op het gebied van medicamenteuze behandeling.
• Op de hoogte zijn van nieuwe inzichten op het gebied van niet-medicamenteuze behandeling (sondevoeding, parenterale voeding).
• Kennis hebben van de instrumenten waarmee ondervoeding kan worden bepaald.
• Weten wat de invloed is van kanker op de ruststofwisseling en weten wat dit betekent voor het voedingsadvies.
• Weten op welke manier kankerpatiënten voorlichtings- en voedingsadviezen moeten ontvangen.

Leerdoel

• Artsen die deze nascholing hebben gevolgd, weten wat ondervoeding bij kanker is. Ze kennen op grote lijnen de risico’s ervan en weten hoe ondervoeding kan worden voorkomen, kan worden gediagnosticeerd en worden behandeld. Ook kennen ze de vormen van ondersteuning van de patiënt. Ze kunnen de patiënt informeren op basis van de richtlijn.